Велики пост је путовање, кретање и путовање. Ниједан литургијски период наше Свете Цркве се не одликује њеном стагнацијом. Неки могу доживети празничну сезону као стагнацију, а то је због нашег сопственог духовног стања, да смо лишени благодати Светог Духа што је резултирало духовном смрћу.
Напротив, Велики пост, као и сваки празнични период, је динамично кретање и путовање које има почетак, средину и крај. Почиње на Покладни понедељак, средина је Недеља Распећа и њен завршетак је непосредно пре Недеље Распећа (петак пред Лазаревом).
Οταν καποιος ξεκιναει για ταξνα ταξιδι θα πρεπει να ξερει που πηγαι. Αυτο συμβαινει και με τη Μεγαλη Σαρακοστη. Πανω απ ολα η μεγαλη σαρακοστζ ειναι ενα πνευματικυ πνευματικυ πνευματικυ ταξιδι που προορισμος του ειναι τζ πασχα, ε οορτζ ορτζν ». Ειναι η προετοιμασια για την «πληρωση του Πασχα, που ειναι η πρακμαι η πρακμα». Για το λογο αυτο θα πρεπει να αρχισουμε με την προσπαθεια να καταλαβουμε αυτη τη σχεση που υπαρχει αναμεσα στη Σαρακοστη και το Πασχα, γιατι αυτη αποκαλυει κατι πολυ ουσιαστικο και πολυ σημαντικο για τη Χριστιανικη πιστη και ζωη.
Αραγε ειναι απαραιτητο να εξηγησουμε οτι το Πασχα ειναι κατι πολυ περισσοτερο απο μια γιορτη, πολυ περα απο μια ετησια αναμνηση ενος γεγονοτος που περασε; ⁇ Καθενας που, εστω και μια μονο φορα, εζησε αυτη τη νυχτα «τη σωτηριο, τη φωταυγη και λαμπροφορο», που γευτηκε εκεινη τη μοναδικη χαρα, το ξερει αυτο.
Αλλα τι ειναι αυτη η χαρα; Зашто се молимо у васкрсној литургији: νυν παντα πεπληρωται φωτος, ουρανος τε και γη και τα καταν καταν και? Με ΠΟΙα εΝΝΟΙΑ εΟΡΤΑζΟΜΕΝ »- Καθως ισχυριζομαστε οτι τι κανουν – νεκατου Τζν νεκρωσιν νεκρωσιν νεκρωσιν αθαιρεσιν ιλλης βιοτης τς αζωνιου απαρχην …;
Σε ολες αιτησεις ερωτησεις η απαντηση ειναι: η ν ν ν ν ν ο ο ο πο π π α α α α α α α α α χ χ χ χ χ χρονια ανετειλεν εκ του ταφου » Μας δοθηκε τη μερα που βαφτιστηκαμε, τη μερα δηλαδη που οπως οπως λε. Паул:.
Τσι τι πασχα πανηγυριζουμε τνυριζουμε των ανασταση του χριστοι σζν γεγονυς ποι ιγινε καζ ικομη γινεται σε μας. Ιατι ο Καθενας κπο Μας ελαβε τυ δωρο α≥της της Νεας ζΩηΣ Και νυ δυναμη νυ τζναμη νυ των ιποδεχτευ δια νυ ζησει διζ μεσου της. ΕιΝΑΙ εΝΑ ΡΙζΙΚα ΠΟυ ΡΙζΙΚα αΛΛΑζΕΙ Τη ΜΑΣ αΠΕΝΑΝΤΙ Της αΠΕΝΑΝΤΙ Τ ε ΚΑΘΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑυΤΟث ΤΟΙ ΚΟΣΜΟυ αΚΟΜΗ ΚΑι αΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤο Θανατο. Μας даје τη δυναμη να επιβεβαιωνουμε θριαμβευτικα το: νικηθηκε ο θα». Φυσικυ υπαρχει ακομα ο Θανατος, ειναι σιγουρος, των αντιμετωπιζουμε, καυ καποια μερα θα ερθει και για μиς. Αλλη ολη η πιστη μας ειναι .τι μυ τι δικο του θανατο ο χριστος αλλαξε τυλαξε τι φυση ακριβυς του θανατου. Τζν ικανε περασμα – Διαβαι », πασχα» – στнг βασιλεια του θεου μεταμορωνοντας τυ δραματικοτερη τραγωδια σε Αιωνιο θριαμβο, σε νικη. Με το θανατω θανατον πατησας », μας εκανε μετοχους της ΑναστασοΤ Ακριβως γι αυτο στο τελος του ορθρου της Αναστασης – στον Κατηχητικο Λογο του Ιωαννου Χρυσοστομου – λεμε θριαμβευτικα: Ανεστη Χριστος, και ζωη πολιτευεται. Ανεστη Χριστος, και νεκρος ουδεις εν τω μνηματι ».
Τετοια ειναι η π ε ε ε ε ε ε ε πιβεβας που επιβεβαιινεται και Φανερωνεται μι τι ζωζ των ιναριθμητων αγιων της. Αλλα μηπως δε ζουμε βραδυα το γεγονος οτι αυτη η πιστη ηυτη ηυτη ηυτη ηυτη ηυτη ηυτη ηυτη ηυμε βραδυα το γεγονος οτι αυτη η πιστυ Μηπως δε χανουμε πολυ συχνα και δεν προδινουμε αυτη τη νεα ζωη που λαβαμε σαν δωρο, και στην κατασταση ζουμε σαν να μην αναστηθηκε ο Χριστος και σαν να μην εχει νοημα για μας αυτο το μοναδικο γεγονος; Και ολα αυτα εξαιτιας της αδυναμιας μας, της ανκανοτητας μας να ζουμε σταθερα με πιστη ελπιδα και αγαπη », στο επιπεδο εκεινο που μας ανεβασε ο Χριστος οταν ειπε: Ζητειτε πρωτον την Θευν Απλουστατα εμεις ξεχναμε ολα αυτα γιατι ειμαστε τοσο απασχολημενοι, τοσο βυθισμενοι στις μερεςες εγνοιες μας και ακριβως επειδη ξεχναμε, αποτυχαινουμε. Μεσα σ αυτη τη λησμοσυνη, την αποτυχια και την αμαρτια η ζωη μας γινεται ξανα παλαια », ευτελης, σκοτεινη και τελικα χωρις σημασια, γινεται ενα χωρις νοημα ταξιδι για ενα χωρις νοημα τερμα. Καταφερνουμε να ξεχναμε ακομα και το θανατο και τελος, εντελως αιφνιδιαστικα, μεσα στις «απολαυσεις της ζωης» μας ερχεται τρομακτικος, αναποφευκτος, παραλογος. Μπορει κατα καιρους να παραδεχομαστε τις ποικιλες αμαρτιες μας και να τις εξομολογουμαστε, ομως εξακολουθουμε να μην αναφερουμε τη ζωη μας σ εκεινη τη νεα ζωη που ο Χριστος αποκαλυψε και μας εδωσε. Πραγματικα ζουμε σαν να μην ηρθε ποτε Εκεινος. ΑυΤη ΕιΝΑΙ η ΜΟΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚη ΜΡΑΓΜΑΤΙΚη ΜΡΑΓΜΑΤΙΚη ΜΡΑΓΜΑΤΙΚη ΜΑΡΑΙΑ η αΜΑΡΤΙΑ οΛΩΝ ΤωΝ αΜΑΡΤΙΙΙωΝ ΘΛΙψΗ ΚΑι ΘΛΩΝ ΤωΝ ΚΑΤ οΝΟΜΑ χΡΙΣΤΙΑΝωΝ
Το ΤΝΑΓΝΩΡΙζΟυΜΕ ΑυΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤΟΤο ΤΟΤΕ Γιατι τοτε μπορουμε να καταλαβουμε οτι η λειτουργικη παραδοση της Εκκλησιας και ολος ο κυκλος των ακολουθιων της υπαρχουν , πρωτα απ ολα, για να μας βοηθειασουν να ξαναβρουμε το οραμα και την γευση αυτης τυς , να μπορεσουμε να μετανοησουμε και να ξαναγυρισουμε στην .κκλησια . Πως ειναι δυνατον να αγαπαμε και να επιθυμουμε κατι που δαμε και να επιθυμουμε κατι που δομξτεεν; ΠωΝ Μπορομε αν βαλουμε πανω απο κπο καθετζ ιλλο στζ ζωη μας κατι ποι ποτζ δεν εχουμε δει κχουμε εχουμε χαρεζ; Με ΛΟΓΛΛΑ ΛΟΓΙΑ: ΠωΣ ΜΠΟΡΟυΜΕ, ΠωΣ ΕιΝΑΙ ΝαΝΑΤοΝ Να ΝΑζΗΤΗΣΟυΜΕ ΜΙα ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΓΙα ΤηΝ οΠΟΙΑ ΔεΝ εεΟυΜΕ ιΔεΑ; Η Λατρεια τυταν αΠο ΤηΝ αΡηη ΚΑι ΕιΝΑΙ ΚΑι ΕιΝΑΙ αΚΟΜΑ ΚΑι Τωρα η εισοδος η ειΣΟΔΟΣ ΚΑι η εΠ23 Не пропустите наш нови живот Βα τυς βασιλειας. Μεσα απο τη λειτουργικη της ζωη Ε Εκκλησια μας αποκαλυπτει εκεινα που οφθαλμος ουκ οιδε και ους ουκ ηκουσε και επι καρδιαν ανθρωπου ουκ ανεβη, η ητοιμασεν ο Θεος τοις αγατο »». Και στο Κεντρο α∞της λειτουργικυς ζωης, σιν καρδια της και μεσουρανημα μεσουρανημα. Το Πασχα ειναι η πορτα, ανοιχτη καθε χρονο, που οδηγει στην υπερλαμπρη Βασιλεια του Χριστου, ειναι η προγευση της αιωνιας χαρας που μας περιμενει , ειναι η δοξα της νικης ο τωρα πποια απ ‘ ».
Ολοκληρη η λατρεια της Εκκλησιας ειναι οργανωμενη γυρω απο το Πασχα, γι αυτο και ο λειτουργικος χρονο, δηλαδη η διαδοχη των εποχων και των εορτων, γινεται ενα ταξιδι, ενα προσκυνημα στο Πασαι! Ειναι το τελος ολων αυτων που αποτελουν τα παλαια »και η αρχη της« νεας ζωης », μια συνεχης« διαβδο απο τον «κοσμο τουτο» στην Βασιλεια που εχει αποκαλυφτει εν Χριστω.
Παρ ολα α∞τα η παλαιζ »ζωη, η ζΩη ΤηΣ αμαρτιας και τυρτιας καζ τυρας εη ικροτητας, Δεν ειναι ε⁇ κ κολο νυ ξεπεραστευ καυ ν ιλλαξει. Το Ευαγγελιο περιμενει και ζηταει απο τον ανθρωπο να κανει μια προσπαθεια. Ιαποια, στην κατασταση που βρισκεται τωρα ο θρωνθρωπος, ειναι ουσιαστικα απραγματοποιητη. Пред нама је изазов. Το οραμα, ο στοχος, ο τροπος της Νεας ζΩης ειναι Για Μας Μια Προκληση ποι βρισκεται τοσο πολυ ποσο πολυ πανω υπυ τυς δυνατητες μας!
Ι αιτο, ακομα και οι στοποστολοι, ταν δκουσαν το διδαλια του κυριου τον Ρωτησαν απελπισμενα: Τις αρα δυναται σωθηναι; (Мт. 19:26). Мп истина није лако одрећи се тривијалног идеалног живота састављеног од свакодневних третмана, поврата материјалних добара, сигурности и уживања и прихватити још један идеалан живот коме, наравно, не недостаје никакво савршенство у својој сврси: ие τελειοι ως ο Πατηρ ημων εν ουρανοις τελειος εστιν. Αι ο ο Ο Με οΛΑ ΤΟυ Τα ΜΕΣΑ »ΜαΣ ΛΕΙ: Να ΕιΣΑΙ χΑΡΟυΜΕΝΟΣ χΑΡΟυΜΕΝΟΣ χΑΡΟΣ αΝΗΣυχχΕιΣ, ακολουθα Τζν« Ευρυ »Δρομο. ⁇ΡΙΣΤοΣ Σ Το ΕυΑΓΓΓΙΟ ΛΕΙ: Ιαλεξε δρομο, αγωνισου και υποφερε, γιατζ α∞της ειναι ο διζ τζ μονη αληθινυ ευτυχια. Και αν η κληκκλησια δεν βοηθαει πως θα μπορεσουμε να κανουμε να κανουμδφα κανουμ Πω Μπορομε νυ μετανουσουμε και νυ ξαναγυρισουμε στζν υπεροχη υποσχεση που μυς δινεται καθε χρονο τυ πασχα; Ακριβως αυτη ειναι η στιγμη που εμφανιζεται η Μεγαλη Σαρακοσ Αυτη ειναι η χειρα βοηθειας »που απλωνει σε μας η Εκκλησια. Ειναι το σχολειο της μετανοιας που θα μας δωσει δυναμη να δεχτουμε το Πασχα οχι σαν μια απλη ευκαιρια να φαμε, να ποιουμε, ν αναπαυτουμε, αλλα, βασικα, σαν το τελος των «παλαιων» με μας μας υ ει μας .
Στην αρχαια Εκκλησια ο βασικος σκοπος της Σαρακοστης ηταν να προετοιμαστουν οι Κατηχουμενοι, δηλαδη οι νεοι υποψηφιοι χριστιανοι, για το βαπτισμα που, εκεινο τον χρονο, γινονταν Λη διαρκεια της. Αλλα ακομα και τωρα που Ε κληκκλησια δεν βαφτιζει πια τους χριστιανους σε μεγαλη ηλικια και ο θεσμος της κατηχησης δεν υπαρχει πια, το βασικο νοημα της Σαρακοστης παραμενει το .διο. За, αν και ε≥μαστε βαφαστε βαφτιστε βαφεινο που συνεχυς χανουμε χανουμε χανουμε κανουε ειναι δκριβυς α≥τнт που Λαβαμε Λαβαμε στζ βαπτισμα. Ετσι το Πασχα για μας ειναι η επιστροφη, που καθε χρονο κανουν, στο βαπτισμα μας και επομενως η Σαρακοστη ειναι η προετοιμασια μας γι αυτη την επιστροφη – η αργη αλλα επιμονη προσπαθεια να γεγονποιησουμε τελικα τη »νεα εν Χριστω ζωη. Το, τι, καθως θα δουμε, οι ακολουθιες στη σαρακοτιεςνη λατρεια διατηρουν ακομα και σημερα τον κατηχητικο και βαπτιστικο χαρακτηρα, δεν ειναι γιατι διατηρουνται «αρχαιολογικα» απομειναρια, αλλα ειναι κατι το ζωητικ. Γι αυτο καθε χρονο η Μεγαλη Σαρακοστη και το Πασχα ειναι, μια ακομα φορα, η ανακαλυψη και η συνειδητοποιηση του τι γιναμε με τον «δια βαπτισματος» μας θανατο και την ανασταση.
Путовање, ходочашће! Καθως Το Ρχιζουμε, Καθως Κανω το πρζτο βιμα στη χαρμολυπη »ΤηΣ Μεγαλης Σαρακοστης Βλεπουμε – Κοντα, Πολυ Μακριζ – Τζν Παρουσια. Ειναι η χαρα της Λαμπρης, ειναι η εισοδος στη δοξα της Βασιλ. ΑιΝΑΙ ΑυΤο Το οΡΑΜΑ Τυ ΠΡΟΓΕυΣΗ ΤΟυ ΠΑΣχΑ ΤΟυ ΠΑΣχΑΙ ΤΟυ ΠΑΣχ Τη ΠΟυ Κανει Τη Μυπη τΣ Μεγαλης Σαρακοστης χαρακοστης χαρα φως, καυ τυ δικη μας προσπαθεια μια πνευματικυ ινοιξη ». ⁇Իշ Τα Μπορει νυ ειναι σκοτειναι καζ Μεγαλη, αλλη σε Λο το μυκος του δρομου μια Μυστικυ μια μΚΤΙΚη ΚΑι ΑυΓη Φαινεται νυ λαμπει στζν υριζοντα. Μη καταισχυνης ημας απο της προσδοκιας ημων, Φιλανθρωπε! »
Када неко крене на пут, треба знати куда иде. Тако је и са Великим постом. Пре свега, Велики пост је духовно путовање чије је одредиште Васкрс, „Празник над празницима“. То је припрема за „испуњење Пасхе, која је право Откривење“. Зато треба да почнемо од покушаја да разумемо овај однос између Великог поста и Васкрса, јер он открива нешто веома битно и веома важно за нашу хришћанску веру и живот.
Да ли је потребно објашњавати да је Васкрс много више од славља, много више од годишњег сећања на догађај који је прошао? То знају сви који су макар једном проживели ову ноћ „спас, просветљење и сјај“, који су окусили ту јединствену радост.
Али каква је то радост? Зашто на васкрсној литургији певамо: „сада се свагда напуни светлост, небо и земља и дубине“? У ком смислу “славимо” – како то тврдимо – “некрозу смрти, пакао протеривање другог живота вечног почетка…”?
Одговор на сва ова питања је: нови живот који је пре око две хиљаде година „устао из гроба“, понуђен је нама, свима који верују у Христа. Дат нам је дан када смо крштени, односно дан када је као Ап. Павла: „… да се у смрт крстимо, да Христос васкрсне из мртвих славом Очевом;
Тако на Васкрс славимо Васкрсење Христово као догађај који нам се десио и дешава нам се. Зато што је свако од нас добио дар овог новог живота и моћ да га прихвати и проживи кроз њега. То је дар који радикално мења наше расположење у било којој ситуацији на овом свету, чак и пред лицем смрти. То нам даје снагу да тријумфално потврдимо да је „смрт поражена“. Наравно да још увек постоји смрт, извесно је, суочавамо се са њом и једног дана ће она доћи по нас. Али сва наша вера је да је Христос својом смрћу променио саму природу смрти. Натерало га је да прође – „прелазак“, Васкрс“ – у Царство Божије, претварајући најдраматичнију трагедију у вечни тријумф, у победу. „Смрт си смрт згазила“, учинио нас је деоницима Његовог Васкрсења. Зато на крају правописа Васкрсења – у Катихизису Јована Златоустог – тријумфално кажемо: „Христос васкрсе, и живот се управља. Христос васкрсе, и нико није мртав у спомен“.
Таква је вера Цркве која се потврђује и открива животом њених небројених светитеља. Али зар не живимо сваки дан са чињеницом да ова вера ретко постаје наше сопствено искуство? Не губимо ли често и не издајемо овај нови живот који смо добили на дар, а заправо живимо као да Христос није васкрсао и као да овај јединствени догађај за нас нема никаквог значаја? А све то због наше немоћи, наше неспособности да живимо постојано са вером, надом и љубављу, до нивоа на који нас је Христос уздигао када је рекао: „Иштите најпре Царство Божије и правду његову“. Све ово једноставно заборављамо јер смо толико заузети, толико уроњени у свакодневне бриге и само зато што заборавимо, пропадамо. У том забораву, неуспеху и греху, наш живот поново постаје „стар“, јефтин, мрачан и коначно бесмислен, постаје бесмислено путовање у бесмислени крај. Успевамо да заборавимо чак и смрт и коначно, потпуно неочекивано, у „животним задовољствима” долази језиво, неизбежно, ирационално. Понекад можемо признати своје различите грехе и исповедати их, али и даље не упућујемо своје животе на тај нови живот који нам је Христос открио и дао. Заиста живимо као да Он никада није дошао. Ово је једини прави грех, грех свих грехова, туга без дна и трагедија свих именованих хришћана.
Ако ово препознамо, онда можемо разумети шта је Васкрс и зашто је потребан и претпоставља Велики пост. Јер тада можемо схватити да литургијско предање Цркве и читав циклус њених служби постоје, пре свега, да би нам помогли да поново откријемо визију и укус овог новог живота, који тако лако губимо и издајемо, а затим и да можемо се покајати и вратити Цркви. Како је могуће волети и желети нешто што не знамо? Како можемо изнад свега у животу ставити нешто што никада нисмо видели и чему нисмо срећни? Другим речима: како можемо, како је могуће тражити Царство за које појма немамо? Богослужење Цркве је било од почетка и сада је наш улаз и општење са новим животом Царства. Својим литургијским животом Црква нам открива оне које „око не виде, и ухо не чуше, и не дођоше до срца човеку, него је Бог припремио оне који га љубе“ (Кор. 2, 9). А у средишту овог литургијског живота, као његово срце и његова поноћ – као сунце чији зраци продиру све – јесте Васкрс. Васкрс су врата, сваке године отворена, воде у славно Царство Христово, то је укус вечне радости која нас чека, то је слава победе која од сада, иако невидљива, преплављује сву твар: смрт је побеђена ».
Целокупно богослужење Цркве се организује око Васкрса, зато литургијско време, односно слеђење годишњих доба и празника, постаје путовање, ходочашће на Васкрс, који је Крај и који је истовремено почетак. То је крај свега што је „старо“ и почетак „новог живота“, непрекидан прелаз из „овог света“ у царство откривено у Христу.
Ипак, „стари“ живот, живот греха и малености, није лако превазићи и променити. Јеванђеље чека и тражи од човека напор који је, у ситуацији у којој се човек сада налази, суштински неиспуњен. Пред нама је изазов. Визија, циљ, начин новог живота је за нас изазов који превазилази наше могућности!
Зато су га чак и Апостоли, када су чули науку Господњу, у очајању питали: „Могу ли се онда спасти?“ (Мт. 19:26). У ствари, није нимало лако одустати од безначајног животног идеала прављеног свакодневном пажњом, потрагом за материјалним добрима, са сигурношћу и уживањем, и прихватити се другог идеала живота који, наравно, није лишен савршенства у његова сврха: Постаните савршени као што је савршен Отац наш небески. То нам поручује свет са свим својим „средствима“: будите срећни, не брините, ја идем „широким“ путем. Христос у Јеванђељу каже: изабери уски пут, бори се и страдај, јер је то пут ка јединој истинској срећи. А ако Црква не помогне, како да направимо овај ужасан избор? Како се можемо покајати и вратити дивном обећању које добијамо сваке године на Ускрс? То је управо време када се јавља Велики пост. То је рука помоћи коју нам Црква пружа. То је школа покајања која ће нам дати снагу да Васкрс прихватимо не као просту прилику да једемо, пијемо, одморимо, већ, у суштини, као крај „старог“ који је у нама и као наш улазак у ново. .
У древној Цркви, главна сврха Великог поста била је припрема катихумена, односно нових хришћанских кандидата, за крштење које се, у то време, одвијало на васкрсној Божанској Литургији. Али и сада када Црква више не крштава хришћане до старости и институција катихезе више не постоји, основни смисао Великог поста остаје исти. Јер, иако смо крштени, оно што стално губимо и издајемо је управо оно што смо примили у Крштењу. Дакле, Васкрс је за нас повратак, који чинимо сваке године, нашем крштењу и стога је Велики пост наша припрема за овај повратак – спор, али упоран напор да коначно направимо свој „пролаз“, свој „Ускрс“ у нови живот у Христе. То што, као што ћемо видети, секвенце у богослужењу Великог поста и данас задржавају свој катихетски и крсни карактер, није зато што су сачувани „археолошки“ остаци, већ је то нешто живо и суштинско за нас. Зато су сваке године Велики пост и Васкрс још једном откривање и спознаја онога што смо постали својом „крштеном“ смрћу и васкрсењем.
Путовање, ходочашће! Како почињемо, чинимо први корак у „блаженство“ Великог поста, видимо – далеко, далеко – одредиште. То је радост Сјајног, то је улаз у славу Царства. Управо то виђење, укус Васкрса, чини тугу Великог поста радошћу, светлошћу и нашим сопственим трудом духовним „пролећем“. Ноћ је можда мрачна и дуга, али дуж пута као да на хоризонту сија тајна и блистава зора. „Не затрпавај нас нашим очекивањем, филантропу!“